Type of project
Topics

Content by

ชาวโลกได้รู้อะไรในรัฐสภาของตัวเองบ้าง

รีวิวเว็บไซต์ติดตามการทำงานในสภาของประเทศต่างๆ ที่ทำประชาชนอย่างเราอิจฉาตาร้อน

เสร็จสิ้นวาระลุ้นประธาน-รองประธานสภากันไปแล้ว สิ่งที่น่าลุ้นกันต่อไป ก็คือคำมั่นสัญญาที่ว่าจะทำให้รัฐสภาโปร่งใสนั้น จะเป็นจริงได้หรือไม่ และอีกนานแค่ไหน ซึ่งองค์ประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้เลยก็คือการเปิดข้อมูลให้ประชาชนได้ร่วมกันตรวจสอบ

ในฐานะที่ WeVis เรียกร้องเรื่องนี้มา 4 ปี สำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง และยังยืนยันจะผลักดันต่อไป เลยอยากชวนทุกคนมาร่วมฝันปนอิจฉาไปด้วยกัน ถึงวันที่พวกเราสามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้ง่ายๆ เช่นเดียวกับพวกเขา 

ภาพรวมแต่ละเว็บไซต์

จากการสำรวจคร่าวๆ เราเจอเว็บไซต์ที่มีจุดประสงค์ในติดตามการทำงานในสภาทั้งหมด 7 แห่ง จาก 6 ประเทศ โดยแต่ละเว็บมีความครบถ้วน ความละเอียด และจุดขายที่แตกต่างกันออกไป

  1. Parliament Watch – ประเทศสกอตแลนด์
    Url : https://www.parliament.scot 
    โดย รัฐบาล
    เนื่องจากเป็นเว็บไซต์เดียวในที่นี้ที่ทำโดยรัฐบาล จึงมีลักษณะที่เน้นการเปิดข้อมูลให้ครบถ้วนสำหรับให้ประชาชนนำไปใช้งานต่อ และเป็นแหล่งรวมข้อมูลที่จำเป็นในการทำงานสำหรับสมาชิกสภาด้วย  เช่น สื่อสารกฏระเบียบต่างๆ ซึ่งแตกต่างจากเว็บไซต์อื่นที่เน้นเป็นเครื่องมือสำหรับประชาชนในการติดตามการทำงานเป็นหลัก
  1. GovTrack – ประเทศสหรัฐอเมริกา
    Url : https://www.govtrack.us
    โดย : Civic Impulse (ภาคประชาชน)
    อาจเพราะเว็บไซต์นี้ก่อตั้งมานานเกือบ 20 ปี จึงทำให้ข้อมูลที่แสดงนั้นค่อนข้างละเอียด โดยเฉพาะข้อมูลเชิงสถิติต่างๆ ที่มีทั้งการแสดงข้อมูลดิบ ข้อมูลที่ผ่านการวิเคราะห์แล้ว และ Visualization จำนวนมากกว่าเว็บอื่น อีกคุณสมบัติที่น่าประทับใจคือการมีส่วน Study Guide ประกบคู่อยู่กับข้อมูลต่างๆ เพื่อชี้เป้าให้ผู้ชมทั่วไปที่ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ สามารถตั้งข้อสังเกตหรือหาประเด็นที่น่าสนใจได้ด้วยตัวเอง 
  1. They Work For You – ประเทศสหราชอาณาจักร
    Url : https://www.theyworkforyou.com
    โดย : mySociety (ภาคประชาชน)
    บทสนทนาที่เกิดขึ้นในสภาดูจะเป็นพระเอกที่สุดของเว็บไซต์นี้ ทั้งบทสนทนาจากการดีเบท การตั้งกระทู้ถาม และการประชุมกรรมาธิการที่นำไปสู่การออกกฏหมาย โดยมีการแสดงผลที่เข้าใจง่าย ประหนึ่งอ่านแชท และยังสามารถเลือกแชร์คำพูดเหล่านี้ทางช่องทางโซเชียลมีเดียได้สะดวกอีกด้วย สมกับสโลแกนที่เขียนไว้บนหน้าแรกของเว็บไซต์ว่า “ประชาธิปไตยเป็นของทุกคน คุณไม่จำเป็นต้องเป็นผู้เชี่ยวชาญเพื่อที่จะเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นในสภา” ซึ่งสร้างความรู้สึกตั้งต้นที่ดี เหมือนผู้จัดทำพยายามจะบอกเราว่า ไม่ต้องกลัวนะ เราไม่ยาก 
  1. Member of Parliament Watch – ประเทศเยอรมนี
    Url : https://www.abgeordnetenwatch.de/
    โดย Gregor Hackmack และ Boris Hekele (ภาคประชาชน)
    เป็นอีกเว็บที่ให้ความสำคัญกับบทสนทนา ต่างกันตรงที่บทสนทนาในเว็บนี้ เกิดขึ้นระหว่างสมาชิกสภาและประชาชนทางบ้านเป็นหลัก โดยเป็นช่องทางสำหรับประชาชนในการถามอะไรก็ได้ (ที่เป็นไปตามกฏของเว็บ) กับสมาชิกสภา แล้วสมาชิกคนนั้นก็จะเข้ามาตอบ สิ่งนี้นอกจากจะช่วยสร้างการมีส่วนร่วมและเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับรัฐสภาให้แน่นแฟ้นแล้ว ยังสะท้อนให้เห็นอย่างเป็นรูปธรรมว่าผู้แทนแต่ละคน มีความรับผิดชอบในการชี้แจงประเด็นต่างๆ ต่อประชาชนมากน้อยแค่ไหน
  1. Open Parliament TV – ประเทศเยอรมนี
    Url : https://de.openparliament.tv
    โดย Joscha Jäger และคณะ (ภาคประชาชน)
    อีกเว็บไซต์ของเยอรมัน ซึ่งเป็นฐานข้อมูลการประชุมสภา ที่อำนวยความสะดวกในการสืบค้นและนำไปวิเคราะห์ต่ออย่างมาก เพราะนอกจากจะมีทั้งวิดีโอ และบันทึกการถอดเสียงอย่างละเอียดแล้ว ข้อมูลยังถูกจัดกลุ่มไว้หลายมิติ สามารถเลือกดูตามผู้พูด พรรคที่สังกัด ช่วงเวลา หรือประเด็นที่สนใจได้
  1. Open Parliament – ประเทศอินโดนีเซีย
    Url : https://openparliament.id/
    โดย Indonesian Parliamentary Center (ภาคประชาชน)
    ไม่แน่ใจว่าอินโดนีเซียประสบปัญหาในการเข้าถึงข้อมูลคล้ายไทยเรารึเปล่า จึงทำให้เว็บไซต์นี้มีข้อมูลค่อนข้างน้อยและไม่ละเอียด เมื่อเทียบกับเว็บอื่นๆ หรืออาจเป็นความตั้งใจที่อยากเน้นให้ข้อมูลช่องทางติดต่อกับสมาชิกและเจ้าหน้าที่ในสภาเป็นหลัก
  1. Parliament Watch – ประเทศยูกันดา
    Url : https://parliamentwatch.ug
    โดย Center for Policy Analysis (ภาคประชาชน)
    แม้เว็บไซต์นี้จะแสดงข้อมูลไม่ครอบคลุมทุกเรื่องของรัฐสภา แต่ข้อมูลที่เกี่ยวกับกระบวนการออกกฏหมายนั้นมีความละเอียดในระดับหนึ่ง และถ้าพิจารณาจากสิ่งที่แสดงในหน้าแรกของเว็บ บทความวิเคราะห์ดูจะเป็นหนึ่งในไฮไลท์ของเว็บนี้

ประวัติสมาชิกสภา

จะดีแค่ไหนถ้าในทุกการเลือกตั้ง เรามีข้อมูลที่ครบถ้วนทั้งมิติการทำงาน ผลงาน ผลประโยชน์ และพฤติกรรมของส.ส. เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจ

สำหรับในประเทศไทยตอนนี้ ข้อมูลเกี่ยวกับสมาชิกสภาที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้ง่ายๆ มีเพียงประวัติการลงมติของสมาชิก ซึ่งสามารถดูได้ที่ https://theyworkforus.wevis.info

การลงมติในสภา

ถ้าไม่นับเรื่องรูปแบบข้อมูลจากรัฐสภาที่นำไปประมวลผลด้วยคอมพิวเตอร์ต่อได้ยาก การลงมติน่าจะเป็นข้อมูลที่ชาวไทยพอจะได้รับรู้ในระดับที่ทัดเทียมกับชาวโลกมากที่สุด ในส่วนนี้เลยอยากชวนดูว่าเว็บไซต์ต่างๆ มีการแสดงผล และให้บริบทข้อมูลเพิ่มเติมยังไงบ้าง

ข้อมูลการลงมติของรัฐสภาไทย สามารถดูได้ที่ https://theyworkforus.wevis.info/votelog/

การประชุมในสภา

รู้หรือไม่ว่านอกจากการประชุมสภาที่เห็นถ่ายทอดสดทางช่องสถานีโทรทัศน์รัฐสภาแล้ว ยังมีการประชุมอีกประเภทที่มีความสำคัญและเข้มข้นยิ่งกว่า เพราะส่งผลต่อการพิจารณากฏหมาย นโยบาย และงบประมาณอย่างยิ่ง นั่นคือการประชุมคณะกรรมาธิการ ซึ่งปัจจุบันการประชุมนี้ยังคงเป็นดินแดนสนธยาสำหรับประชาชนทั่วไป ทุกคนลองจินตนาการดูสิว่า ถ้าต่อไปข้อมูลเหล่านี้เปิดเผยออกมา เสมือนเราได้เข้าไปนั่งเป็นสักขีพยานการประชุมด้วย สมาชิกสภาจะตั้งใจทำงานเพื่อพวกเรามากขึ้นแค่ไหน

ในส่วนของรัฐสภาไทย แม้จะมีการถ่ายทอดสดบางการประชุมและสามารถดูย้อนหลังได้ทาง https://www.youtube.com/@TPchannel10/streams แต่เนื่องจากเป็นช่องทางใน Youtube ที่รวมรายการอื่นๆ ของรัฐสภาไว้ด้วย จึงค่อนข้างยากต่อการสืบค้น

การผ่านกฏหมายของสภา

แม้กฏหมายจะดูเป็นเรื่องเข้าใจยากและได้รับความสนใจน้อยที่สุดในบรรดาข้อมูลสภาทุกประเภท แต่ใครจะรู้ว่าวันหนึ่งเราอาจได้รับผลกระทบจากกฏหมายบางข้อ จนทำให้อยากรู้ที่มาที่ไป เบื้องลึกเบื้องหลัง ว่ากฏหมายนี้มันเกิดขึ้นมาได้อย่างไร ผ่านการถกเถียงอะไรกันมา และใครเป็นผู้ผลักดันหรือมีส่วนร่วมบ้าง จึงน่าอิจฉาที่หลายเว็บไซต์สามารถให้คำตอบเหล่านี้กับประชาชนได้

สำหรับประเทศไทย มีข้อมูลเรื่องนี้อยู่พอสมควร สามารถดูได้ที่ https://wevis.info/law-watch

ข้อมูลอื่นๆ ที่น่าสนใจ

แม้เว็บไซต์ที่เราเจอส่วนใหญ่จะดำเนินการโดยภาคประชาชน แต่เว็บไซต์เหล่านี้คงไม่สามารถเกิดขึ้นได้ถ้าขาดการอำนวยความสะดวกในการเปิดข้อมูลในรูปแบบที่นำไปใ้ช้งานต่อได้ง่ายจากฝั่งรัฐบาล

จริงๆ แล้วข้อมูลหลายอย่างในบทความนี้ เป็นสิ่งที่รัฐสภาสมัยที่ผ่านมาเคยเปิดออกมาบ้างแล้ว แต่มักอยู่ในช่องทางที่ยากต่อการสืบค้น และรูปแบบที่ยากต่อการนำไปใช้งานต่อ ซึ่งส่งผลให้ประชาชนต้องแบกรับต้นทุนในการทำงานตรวจสอบที่มากขึ้น จึงขอฝากความหวัง (ผสมความกดดัน) ไว้กับทีมรัฐสภาชุดใหม่นี้ด้วย 

RELATED POST

They Work for Us ติดตามการทำงานของ ‘ผู้แทน’ ในสภา

Fill Right Gaps: แง้มช่องว่างสิทธิไทย ส่องไอเดียใหม่จากชาวโลก

3 ประเด็นชวนเม้าท์! หลังจบ #เลือกตั้งสว