ส่องจุดบอดเกณฑ์ทหารไทย EP2 : คุณภาพของกำลังพลที่มาจากการบังคับเกณฑ์ เธอว่ามันเริ่ดพอหรือยัง ?

จริง ๆ อยากใช้ชื่อว่าละลายพฤติกรรม แต่ถ้าให้เป็นทางการก็คงใช้ชื่อว่าปรับพื้นฐาน ผมฝึกที่ศูนย์ฝึกทหารใหม่ฯ ที่ชลบุรี 2 เดือนเต็ม ๆ
ผมจะ ‘ฝึก’ สลับกับ ‘เรียน’ ในเดือนแรก ต้องฝึกบุคคลท่ามือเปล่า คือฝึกท่าทั่วไป ท่าวันทยหัตถ์ ท่าทำความเคารพ ตามระเบียบพัก ซ้ายขวาหัน มีการเรียนท่าเดินและท่าวิ่งแบบแบบทหาร และขั้นสุดคือท่าเดินสวนสนามที่ต้องใช้ความพร้อมเพรียง ผมเรียกท่าเตรียมว่าท่าไอรอนแมน เอาจริง ๆ ผมเริ่มลืมไปแล้วว่าต้องทำยังไง เดือนที่สองคือฝึก บุคคลท่าอาวุธ ง่าย ๆ คือพลทหารจะได้ถือปืนจริงคนละกระบอก ในช่วงนี้ เราฝึกท่าทักทายแบบมีปืน เหมือนท่ามือแต่แค่มีปืนมาเพิ่มเฉย ๆ เน้นระเบียบ จริงๆ การฝึกปืนก็ไม่ได้ฝึกเพื่อใช้ยิง แต่ฝึกเพื่อใช้ทำอะไรบางอย่าง

เรียน คือต้องไปเรียนที่อาคารเรียน แบบเดียวกับการเรียนช่วงมัธยม จะมีวิชาปืน เรียนตั้งแต่กลไก น้ำหนัก ส่วนประกอบปืน วิชาระเบียบกองทัพเรือ เช่น การดูยศ ระเบียบการลา วิชาดับเพลิง มีทั้งปฏิบัติและทฤษฎี วิชาใช้เชือกเพราะทหารเรือจะมีการผูกเชือกที่เป็นวิชาเฉพาะ เรียนพายเรือ เรือโบราณที่ปัจจุบันไม่มีการใช้งานเรือประเภทนี้แล้ว วิชาเรดาร์ พวกอุปกรณ์นำทาง เช่น เข็มทิศ จริง ๆ คน (พลทหาร) ไม่ได้ตั้งใจเรียนมากขนาดนั้น จะชอบหลับกัน ส่วนตัวผมคิดว่าครูฝึกก็ไม่ได้อยากมาสอน อยากมาขายของมากกว่า บางคนเอามะม่วงแถมพริกเกลือมาขาย ส่วนใหญ่จะขายขนมเพราะในค่ายไม่มีขาย ผมดีใจที่สุดตอนได้ซื้อโค้กเพราะหายากมาก ๆ

ก่อนจบจะมีการทดสอบ 3 ชุดคือ สอบท่ามือเปล่าทั้งหมด สอบท่าอาวุธทั้งหมด สอบการเรียกแถวเรียกว่าแถวชิด แต่ละกลุ่มจะโดนสุ่มให้ทดสอบ 1 ชุดแบบไม่รู้ล่วงหน้า ตัวชี้วัดคือทำแบบทดสอบในเวลาที่กำหนด ครูฝึกจะเป็นคนนำ คิดว่าประเมินครูฝึกด้วย สุดท้ายก่อนแยกย้ายจะมีเดินสวนสนาม ทั้งหมดที่ฝึกมาจะต้องโชว์ปิดหลักสูตร

ผมย้ายไปฝึกหน่วยฝึกทหารแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ ทั้งเดือนนี้ได้ฝึกจริง ๆ แค่ 14 วัน ที่เหลือคือปล่อยให้กลับบ้าน กิจวัตรช่วงนี้จะต่างจากช่วงแรกเพราะเคร่งกฎระเบียบมากกว่า ในทุก ๆ เช้าจะมีการทบทวนการฝึกเล็ก ๆ น้อย ๆ ก่อนไปเรียนที่ห้องเรียน ในช่วงนี้เสาร์อาทิตย์จะไม่มีเรียน

ผมเรียนการใช้คอมพิวเตอร์สำนักงาน การพิมพ์เอกสาร การใช้เครื่องถ่ายเอกสาร ดูพวกระเบียบต่าง ๆ เช่น ตราปั๊มเอกสารต่าง ๆ เอาจริง ๆ ผมแทบไม่ได้เรียนด้วยซ้ำ เพราะครูไม่ค่อยอยู่ ที่ทำคือนั่งหลับในห้องเรียน ก่อนเรียนพลทหารจะต้องไปเบิกแล็ปท็อป เมื่อไม่ได้เรียนก็ต้องเปิดหาอะไรทำ บางวันนั่งดูคลิปคนเต้นใน TikTok บางคนก็หลับ
แต่บางวิชาก็สอนจริงจัง มีวิชาเรียนเสริมคือ วิชาชงเหล้า เป็นหลักสูตรการบริการ มีวิชาเรียนตัดผม ที่เป็นวิชาที่ไม่ได้อยู่ในเวลาเรียนปกติ แต่จะเป็นวิชาก่อนเข้าแถวก่อนสองทุ่ม สอนจริงจังมาก ตรงนี้ผมคิดว่าเอาไปทำเป็นอาชีพได้เลย

ผมเป็นพลทหารเรือห้องธุรการ หน่วยหนึ่งในกรุงเทพฯ
ช่วงนี้ต้องทำงานยาวจนกว่าจะปลดประจำการ ไม่มีการฝึกหรือการเรียนแล้ว ไม่มีตารางที่เป็นกิจวัตร
ช่วงแรก ๆ จันทร์ถึงศุกร์ ทำงานเหมือนออฟฟิศ ต้องรีบตื่นเพราะเจ้านายมาเช้า เลิกงานก็ตอนที่นายกลับ เสาร์อาทิตย์ได้หยุด วันหยุดราชการก็ได้หยุด

พออยู่ไปสักพักก็มีรุ่นน้องมา ผมก็เริ่มไปทำงานสายได้บ้าง สิ่งที่ทำคือเป็นงานจับฉ่ายที่สุดในโลก งานหลักคือทำเอกสาร ที่ทำก็จะมีให้ผมพิมพ์รายชื่อคนที่เข้าไปทำงานตามหน่วยต่าง ๆ จากกระดาษที่ได้มา บางวันพิมพ์เช็กยอด ทำเอกสารวนกับพลทหารคนอื่น ๆ

บางทีต้องไปเอาของตามที่นายสั่ง มีวันหนึ่งผมกำลังพิมพ์เอกสาร อยู่ ๆ ได้ไลน์จากหัวหน้าให้ไปเอาลูกชิ้นปลาสำหรับงานเลี้ยง ผมต้องนั่งรถแท็กซี่เพื่อไปเอาลูกชิ้นปลา แต่การทำงานพวกนี้ผมชอบมากเพราะหัวหน้าให้ทิปตลอด แต่ผมไม่เคยใช้ เก็บไว้จนปลดประจำการแล้วมานั่งนับก็ได้สามพันกว่าบาท
บางทีก็เป็นงานส่วนตัว เช่น ไปซื้อข้าวให้นาย ผมเกลียดมาก ๆ เพราะมีรีเควสต์เยอะ มันไม่ได้ลำบาก แต่มันก็ไม่ใช่หน้าที่ผม บางที่ต้องจัดจานล้างจานให้ด้วยนะ เหมือนเราต้องทำทุกอย่างที่เขาสั่ง

ผมฝึกที่กองร้อยมณฑลทหารบกแห่งหนึ่งในภาคใต้ สิ่งที่ได้ฝึกคือ วิธีการเคารพผู้บังคับบัญชาที่ทหารใหม่ควรรู้ เรียนเรื่องประวัติที่เกี่ยวข้องกับทหาร และจะมีวิทยากรมาให้ความรู้เกี่ยวกับอาวุธปืน และมีการฝึกยิงปืนจากปืนจริง

ตอนนั้นมีการฝึกยิง 2 รอบ รอบแรกครูฝึกคัดเอา 25 คนที่ยิงแม่นที่สุด ผมเป็น 1 ใน 25 คนนี้ แล้วให้ไปยิงอีกรอบ คัดเอาแต่ 10 คนแรกที่ยิงดีที่สุด แต่ผมได้อันดับที่ 21 มันไม่ได้รู้สึกแย่เหมือนที่เขาว่ากันมา ครูฝึกที่ผมเจอเป็นคนเอาใจใส่พลทหาร ส่วนตัวผมคิดว่ามันอยู่ที่สังคมของแต่ละที่ด้วย

ผมสังกัดกองพันเสนารักษ์ ก็คือเหล่าทหารแพทย์ เขาสอนให้เราทำความรู้จักชนิดของยาที่ใช้ในแต่ละกรณี เช่น ยาสามัญ ยาเฉพาะทั่วไป และยาอันตรายเฉพาะที่แพทย์สั่งว่าต่างกันยังไง บอกประเภทของการฉีดยาว่ามี 4 ประเภทนะ คือฉีดชั้นผิวหนัง ฉีดใต้ผิวหนัง ฉีดกล้ามเนื้อ และฉีดเข้าเส้นเลือด

ช่วงนี้มีฝึกการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ฝึกการทำ CPR เรียนการใช้เครื่องมือทางการแพทย์เบื้องต้น แต่จะมีแค่ให้จดและจำชื่อยา ไม่ได้มีการทดสอบ แค่จดและให้จำเผื่อเอาไปใช้ตอนญาติพี่น้องป่วย พวกฉีดยาก็ไม่ได้ทดสอบ แค่มาสอน

เครื่องมือที่ใช้บ่อยคือเครื่องวัดความดัน เขาสอนวิธีการอ่านค่าความดัน และการใช้ปรอทวัดไข้ ดูว่าต้องวัดอุณหภูมิยังไง

ก่อนจบจะมีการฝึกภาคสนาม คือทดสอบขนย้ายผู้ป่วยเสมือนช่วงสงคราม ช่วงนี้ฝึกเครียดมากเพราะกดดัน ต้องทำท่าแบกผู้ป่วยหลายแบบ เช่น แบกที่หลัง แบกโดยใช้เปลที่ต้องทำตามวิธีการให้ถูกต้องด้วย ส่วนตัวคิดว่าสนุก อาจจะตึงเครียดหน่อย แต่ได้เรียนรู้ในสิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน

ผมไปประจำที่โรงพยาบาลค่ายทหารแห่งหนึ่งในภาคใต้ ผมได้รับตำแหน่งไปช่วยฝ่ายเวชระเบียน

ผมจะคอยจัดบัตรผู้ป่วย และส่งไปแผนกที่ต้องไปรักษา เล่าให้เห็นภาพคือ ผู้ป่วยยื่นบัตรที่หน้าห้องก็จะมีเจ้าหน้าที่ดูแลให้อยู่แล้ว หน้าที่ที่ผมทำคือจัดหาแฟ้มให้ผู้ป่วย เมื่อหาหมอเสร็จผมก็จะจัดเก็บที่เดิม ในหนึ่งวันผมเจอคนไข้เยอะ มากเป็นพิเศษคือวันพุธ เพราะเป็นวันหมอนัด

จะมีการเข้าเวร โดยจะแบ่งเป็นผลัด เช่น คนนึงเข้าเวรหน้ากองร้อยทั้งวัน แต่ผลัดกลางคืนจะสลับกัน ผลัดละสามชั่วโมงถึงแปดโมงเช้า ทำหน้าที่เวรเปลหน้าห้องฉุกเฉินไว้อำนวยความสะดวกผู้ป่วยที่ต้องใช้รถเข็น ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุและอุบัติเหตุ ตอนที่เข้าเวรกลางคืนก็มีบ้างที่ว่าเผลอหลับไป แต่ก็แค่โดนติเตียน ไม่ใช่เรื่องใหญ่โตอะไร

ทุกเดือนจะมีการจัดกิจกรรม เช่น บริจาคเลือด พัฒนาชุมชน บริจาคสิ่งของให้คนที่ลำบาก และจะมีการฝึกวิชาชีพ เช่น ฝึกตัดผม ใครถนัดช่างก็ไปเรียนเกี่ยวกับพวกเครื่องยนต์ จบมาได้ประกาศนียบัตร แต่เสียดายผมไม่ได้ไปเพราะมีงานที่โรงพยาบาลตลอด