เลือกตั้ง
สภาร่างรัฐธรรมนูญ :
ปรุงสูตรไหน…
ให้ใช่ในแบบคุณ?
สภาร่างรัฐธรรมนูญ :
ปรุงสูตรไหน…
ให้ใช่ในแบบคุณ?
บทนำ
เป็นเวลาเกือบ 100 ปีแล้ว นับตั้งแต่ประเทศไทยเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์เป็นประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข พร้อมด้วยรัฐธรรมนูญที่เขียน แก้ ฉีก กันมา แล้วถึง 20 ฉบับ (ล่าสุดฉบับปี 2560)
โดยตลอดประวัติศาสตร์ประชาธิปไตย อัน ลุ่ม ๆ ดอน ๆ ของไทย เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่า ณ ปัจจุบัน ประชาธิปไตยของเราก็ยังคงไม่แข็งแรง
โดยข้อสังเกตหนึ่งที่น่าสนใจคือเรายังไม่เคยมีรัฐธรรมนูญฉบับไหนถูกเขียนโดยสภาร่างรัฐธรรมนูญที่มาจากการเลือกตั้ง โดยประชาชน แบบ 100%
แม้การเลือกตั้งสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) โดยประชาชน จะยังไม่เคยเกิดขึ้นในไทย แต่ก็เป็นแนวคิดที่หลายฝ่ายในประเทศเคยเสนอ และยังเป็นแนวคิดที่ถูกใช้ในประเทศประชาธิปไตยหลายประเทศทั่วโลกที่มีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ใน 20 ปี ที่ผ่านมา
หรือ ถึงเวลาแล้วที่ควรเกิดขึ้นในประเทศของเรา
เพื่อให้กระบวนการได้มาซึ่งรัฐธรรมนูญของไทยชอบธรรมตามหลักประชาธิปไตยที่สุด
เราเห็นอะไรใน สสร.
ชุดเก่า?
ชุดเก่า?
ในประเทศที่ปกครองโดยระบอบ ประชาธิปไตย กฏหมายสูงสุดของประเทศอย่างรัฐธรรมนูญก็ควรมีที่มา จากกระบวนการซึ่งยึดโยงกับประชาชนซึ่งรูปธรรมที่สุดก็คือการมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน
และการเลือกตั้ง สสร. มีวิธีการยังไงได้บ้าง เราไปสำรวจกัน
สำรวจสูตรเลือกตั้ง
สสร.
สสร.
การเลือกตั้ง สสร.ก็เหมือนสูตรอาหาร ในความเป็นจริงแล้วตามหลักสากล มีกรรมวิธีมากมายที่เราสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อเลือกตั้ง สสร. ได้ โดยไม่จำกัดอยู่แค่เพียง 2 - 3 วิธีที่เราอาจคุ้นเคยจากการเลือกตั้งครั้งก่อนๆ โดยแต่ละสูตร แต่ละส่วนผสม ก็มีทั้งข้อดี ข้อเสีย ที่อาจจะตอบโจทย์ หรือ ไม่ตอบโจทย์ แตกต่างกันไปตามความคิดของแต่ละคน
WeVis อยากชวนทุกคนมาสำรวจ ทำความเข้าใจ และลองเลือกสูตรเลือกตั้ง สสร. ที่คิดว่าตอบโจทย์ที่สุด
โดยอ้างอิงจาก Model สภาร่างรัฐธรรมนูญ ที่ศึกษาโดยคณะกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การสื่อสารมวลชน และการมีส่วนร่วมของประชาชน
ถ้าพร้อมแล้ว
ไปสำรวจส่วนผสม
และเลือกสูตร
ของคุณกัน
ไปสำรวจส่วนผสม
และเลือกสูตร
ของคุณกัน
สสร. เป็นเสมือนเมนูอาหาร
จานหลัก:
สสร.ทั่วไป
เพื่อให้การเลือกตั้ง สสร. ได้มาซึ่งตัวแทนที่สามารถสะท้อนภาพประชาชนคนไทยทุกคนได้อย่างแท้จริง เราอาจตั้งต้นจากการมองว่าสภาร่างรัฐธรรมนูญ เป็นเสมือนเมนูอาหารที่เราปรุงแต่งได้หลายแบบ โดยอาหารจานหลักของเมนูดังกล่าว ก็คือ “สสร. ทั่วไป” หรือ สสร. ประเภทที่เปิดกว้างให้ประชาชนโดยทั่วไป ลงสมัครแข่งขันกันในสนามเลือกตั้งเพื่อเข้ามาเป็นตัวแทนประชาชน
โดยในอาหารจานหลักนี้ ก็มีส่วนผสมที่สามารถสร้างสรรค์ได้หลายสูตร
ส่วนผสมที่
1
ส่วนผสมที่
2
ส่วนผสมที่
3
ส่วนผสมที่ 1
ควรมี สสร.
ทั่วไปแบบไหนบ้าง?
ทั่วไปแบบไหนบ้าง?
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
1/3
จานหลัก
สสร.ทั่วไป
ส่วนผสมที่ 1
ยังไม่ได้เลือก
(เลือกแบบใดแบบหนึ่ง หรือทั้ง 2 แบบก็ได้)
ส่วนผสมที่ 2
จำนวนตำแหน่ง สสร.
ในแต่ละเขต
ในแต่ละเขต
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
2/3
ของ
จานหลัก
สสร.ทั่วไป
ส่วนผสมที่ 2
ยังไม่ได้เลือก
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกในข้อนี้
เลือกในข้อนี้
คุณเลือกใช้ประเทศเป็นเขตจึงไม่จำเป็นต้องเลือกจำนวนในแต่ละเขต แต่ยัง สามารถ สำรวจส่วนผสมนี้ได้นะ
ส่วนผสมที่ 3
เลือกระบบเลือกตั้ง
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
3/3
จานหลัก
สสร.ทั่วไป
ส่วนผสมที่ 3
ยังไม่ได้เลือก
แต่ สสร. แบบทั่วไป
อาจยังไม่เพียงพอ
หรือสะท้อนความหลาก
หลายของสังคมได้ อย่างแท้จริง ?
อาจยังไม่เพียงพอ
หรือสะท้อนความหลาก
หลายของสังคมได้ อย่างแท้จริง ?
แม้การเลือกตั้ง “สสร. ทั่วไป” น่าจะการันตีได้ระดับหนึ่งว่าสมาชิกทุกคนมี ความหลากหลายและเป็นตัวแทนของประชาชนทั้งประเทศได้ อย่างไรก็ตาม มีบางเสียงที่มองว่าเราอาจต้องมี “สสร. กลุ่มเฉพาะ” หรือ สสร. ที่มีคุณสมบัติเฉพาะเจาะจง เข้ามาเสริมโดยที่ยังคงมาจากการเลือกตั้งจากประชาชนเสมือนเป็น topping เสริมในเมนูนี้ด้วย
คุณหล่ะ คิดว่าควรเพิ่ม topping เสริมนี้เข้าไปในเมนูจากหลักด้วยมั้ย? สนใจรับ topping แบบไหนดี? หรือไม่สนใจรับ topping เลย?
Topping
สสร.ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
บางคนมองว่า สสร. ควรมีผู้เชี่ยวชาญจากศาสตร์ สาขาวิชาต่าง ๆ เข้ามามีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญ
รับ Topping นี้ไหม
รับ
เราควรเพิ่มประเภท สสร.ตัวแทนผู้ เชี่ยวชาญอีกประเภท ที่มีอำนาจ ในการร่วมตัดสินใจ เหมือน สสร. ทั่วไป
ไม่รับ
เราสามารถเปิดพื้นที่ให้ผู้เชี่ยวชาญเข้ามาอยู่ในกระบวนการยกร่างรัฐธรรมนูญได้ โดยไม่จำเป็นต้องมา เป็น สสร. เอง
ใน Topping นี้ ก็มีส่วนผสมที่สามารถสร้างสรรค์ได้หลายสูตร
ส่วนผสมที่
1
ส่วนผสมที่
2
ส่วนผสมที่
3
ส่วนผสมที่ 1
เลือกหมวดหมู่
ของผู้เชี่ยวชาญที่อยากให้มี?
ของผู้เชี่ยวชาญที่อยากให้มี?
เลือกส่วนผสม
1/3
ท็อบปิ้ง 1
สสร. ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
ส่วนผสมที่ 1
ยังไม่ได้เลือก
(เลือกได้หลายข้อ)
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ส่วนผสมที่ 2
เลือกว่าอยากให้ใครเลือก
สสร. แก๊งนี้
สสร. แก๊งนี้
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
2/3
ท็อบปิ้ง 1
สสร. ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
ส่วนผสมที่ 2
ยังไม่ได้เลือก
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ส่วนผสมที่ 3
เลือกระบบเลือกตั้ง
สสร. ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญฯ
สสร. ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญฯ
เลือกส่วนผสม
3/3
ท็อบปิ้ง 1
สสร. ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
ส่วนผสมที่ 3
ยังไม่ได้เลือก
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกให้สสร.เป็นคนเลือกจึงไม่จำเป็นต้องเลือกระบบเลือกตั้งสสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลาย
รับอีก Topping ด้วยไหม?
Topping
สสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลาย
บางคนมองว่า สสร. ควรมีโควต้าสำหรับกลุ่ม อัตลักษณ์ต่างๆ ในสังคม (เช่น กลุ่มผู้มีความหลากหลาย ทางเพศ กลุ่มคนพิการ กลุ่มชาติ พันธุ์ ฯลฯ) เพื่อรับประกันว่า สสร. จะสะท้อนความหลากหลายใน สังคมได้อย่างแท้จริง
รับ Topping นี้ไหม
รับ
เราควรเพิ่มประเภท สสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลายอีกประเภทที่มีอำนาจในการร่วมตัดสินใจ เหมือน สสร. ทั่วไป
ไม่รับ
เราสามารถเปิดพื้นที่รับฟังกลุ่มความหลากหลายได้ โดยไม่จำเป็นต้องกำหนดให้มาเป็น สสร. เอง
ใน Topping นี้ ก็มีส่วนผสมที่สามารถสร้างสรรค์ได้หลายสูตร
ส่วนผสมที่
1
ส่วนผสมที่
2
ส่วนผสมที่
3
ส่วนผสมที่ 1
เลือกว่าอยากให้แบ่งหมวดหมู่และกำหนดคุณสมบัติ เฉพาะสำหรับผู้สมัคร หรือไม่
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
1/3
ท็อบปิ้ง 2
สสร. กลุ่มความหลากหลาย
ส่วนผสมที่ 1
ยังไม่ได้เลือก
(เลือกได้หลายข้อ)
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ส่วนผสมที่ 2
เลือกว่าอยากให้ใครเลือก
สสร. แก๊งนี้
สสร. แก๊งนี้
สำรวจ
เลือกส่วนผสม
2/3
ท็อบปิ้ง 2
สสร. กลุ่มความหลากหลาย
ส่วนผสมที่ 2
ยังไม่ได้เลือก
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ส่วนผสมที่ 3
เลือกระบบเลือกตั้ง
สสร. กลุ่มความหลากหลาย
สสร. กลุ่มความหลากหลาย
เลือกส่วนผสม
3/3
ท็อบปิ้ง 2
สสร. กลุ่มความหลากหลาย
ส่วนผสมที่ 3
ยังไม่ได้เลือก
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกไม่รับ topping นี้
ไม่จำเป็นต้อง
เลือกส่วนผสม
เลือกส่วนผสม
คุณเลือกให้สสร.เป็นคนเลือกจึงไม่จำเป็นต้องเลือกระบบเลือกตั้งสสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลาย
ทวนสูตรสสร.
ที่คุณเลือก
ที่คุณเลือก
จัดจาน
อยากให้ สสร. จากแต่ละแก๊งมีสัดส่วน เท่าไหร่บ้าง?
สสร.ทั่วไป
100%
สสร.ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
100%
สสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลาย
100%
เลือกแล้ว 300 / 100%*
เลือกเพิ่ม*
-200%
นี่คือสูตรผสม
สสร.ของคุณ
สสร.ของคุณ
เปิดดูหน้าตาจานของคุณสิ!
เลือกสำเร็จ
2/12
2/12
ดูสูตรผสมสสร.ของเพื่อน
สสร.ทั่วไป
สสร.ตัวแทนผู้เชี่ยวชาญ
สสร.ตัวแทนกลุ่มความหลากหลาย
บทสรุป
เราคงได้เห็นแล้วว่า ส่วนผสมในสูตรการเลือกตั้ง สสร. ตามหลักสากลนั้น เป็นไปได้หลากหลาย ไม่ว่าจะในแง่ การแบ่งเขตเลือกตั้ง การกำหนดจำนวนผู้ได้รับเลือก ระบบเลือกตั้ง หรือ อื่น ๆ ล้วนไม่ได้จำกัดอยู่แค่เพียง 2 3 สูตรที่เราคุ้นเคยกัน โดยสูตรไหน ส่วนผสมใด จะเหมาะไม่เหมาะ อร่อยหรือไม่ ในบริบทของสังคมไทย ก็คงตามแต่วิจารณญาณของแต่ละคน แต่สิ่งทั่วไปที่สำคัญที่สุด นั่นคือ สสร. ต้องมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน ถึงจะกล่าวได้ว่ามีความชอบธรรมทางประชาธิปไตยอย่างแท้จริง