ส.อบจ. คือใคร? ทำความรู้จักไว้ก่อนการเลือกตั้ง อบจ. จะมาถึง

‘นายก อบจ.’ ตำแหน่งนี้อาจจะพอคุ้นหูอยู่บ้าง แต่ ส.อบจ. นี่ เขาเป็นใครกันนะ ? เตรียมพร้อมกลับบ้านเพื่อเข้าคูหา กาคนที่ชอบในศึก #เลือกตั้งอบจ. 2568 เพราะการเลือกครั้งนี้ เรามีสิทธิกากบาทเลือก ‘นักการเมืองท้องถิ่น’ มากกว่า 1 คน 🤩

ตามหลักการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นที่ให้ประชาชนมีอำนาจ ‘ปกครองและตัดสินใจ’ เพื่อบริหารความต้องการของเขตพื้นที่ท้องถิ่นตัวเองได้อย่างอิสระ โดยที่ไม่ต้องอาศัยองค์กรจากศูนย์กลาง องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นต่าง ๆ จึงต้องมีการจัดการเลือกตั้ง เพื่อเลือก ‘ผู้บริหารท้องถิ่น’ และ ‘สมาชิกสภาท้องถิ่น’ มาบริหารงานและใช้งบประมาณพัฒนาพื้นที่ที่รับผิดชอบทุก ๆ 4 ปี หรือเมื่อครบวาระ

ในการเลือกตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ใหญ่ที่สุด อย่างการเลือกตั้งองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ที่จะมาถึงในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 ประชาชนในเขตพื้นที่ต้องเลือก ‘ผู้บริหารท้องถิ่น’ ซึ่งก็คือ ‘นายก อบจ.’ และ ‘สมาชิกสภาท้องถิ่น’ หรือ ‘สมาชิกสภา อบจ.’ (เรียกสั้น ๆ ว่า ส.อบจ.) มาบริหารงานในเขตพื้นที่จังหวัดในอีก 4 ปีข้างหน้า

ก่อนกลับบ้านเข้าคูหา WeVis ขออาสาพาไปรู้จัก ‘ส.อบจ.’ ตำแหน่งนี้ต่างจาก ‘นายก อบจ.’ อย่างไร ? เขาเป็นใครและเกี่ยวอะไรกับเรา ?

โครงสร้างการบริหารของ อบจ. ประกอบด้วย นายก อบจ. เป็นหัวหน้าฝ่ายบริหาร และมี ส.อบจ. ทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ มีอำนาจพิจารณาออกกฎระเบียบต่าง ๆ และพิจารณาการจัดสรรงบประมาณของจังหวัด

โดยสรุปแล้ว ใน 1 จังหวัด ต้องมีนายก อบจ. 1 คน และมี ส.อบจ. ตามสัดส่วนจำนวนประชากรของแต่ละจังหวัด

การเลือกตั้ง อบจ. ในปี 2568 นี้ เราในฐานะประชาชน มีสิทธิไปเลือกผู้บริหารท้องถิ่นซึ่งก็คือ นายก อบจ. จำนวน 1 คน เพื่อเข้าไปบริหารงบประมาณจังหวัด และเลือกคนที่ไปตรวจสอบการทำงานของนายก อบจ. ซึ่งได้แก่ ส.อบจ. อีกจำนวน 1 คน จาก ‘เขตเลือกตั้ง’ ที่เราใช้สิทธิเลือกตั้ง เพื่อไปพิจารณาร่างข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีของจังหวัดที่จะกำหนดว่าเงินภาษีที่เราจ่ายจะถูกใช้จ่ายในประเด็นไหนบ้าง

🤔 เช็กกันสักนิด จังหวัดไหนมี ส.อบจ. ได้เท่าไหร่ ?

ถ้าหากอ้างอิงจากสถิติจำนวนประชากรในปี 2566 โดยระบบสถิติทางการทะเบียน สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง แต่ละจังหวัดจะมีจำนวน ส.อบจ. ที่พึงมีดังนี้

ภาคกลาง

ภาคตะวันออก

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ภาคใต้

ภาคเหนือ

ภาคตะวันตก

อย่างไรก็ตาม หลักเกณฑ์การนับจํานวนประชากรเพื่อนํามาใช้พิจารณาแบ่งเขตเลือกตั้งระบุไว้ว่า “ให้นับจํานวนประชากรจากประกาศจํานวนราษฎรของสํานักทะเบียนกลางที่ประกาศในปีสุดท้ายก่อนปีที่มีการเลือกตั้งมาใช้พิจารณาแบ่งเขตเลือกตั้ง” ซึ่งนั่นอาจหมายความว่า จำนวน ส.อบจ. ที่แต่ละจังหวัดพึงมีในการเลือกตั้ง อบจ. 2568 นั้นต้องอ้างอิงจากสถิติจำนวนประชากรที่ประกาศในปี 2567

จำนวนประชากรโดยละเอียดนั้นต้องมา ‘รีเช็ก’ กันอีกที แต่โดยคร่าว ๆ แล้ว จำนวน ส.อบจ. พึงมี ของแต่ละจังหวัดคงไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปจากยอดเดิม

🤷‍♀️ จะทราบได้อย่างไรว่าเราต้องเลือก ส.อบจ. เขตไหน และเลือกใครได้บ้าง ?

กฎหมายไม่ได้ระบุว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นนายก อบจ.และ ส.อบจ. ต้องมีสังกัดพรรคการเมืองเหมือนกับผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) ผู้สมัครจึงสามารถลงเลือกตั้งได้อย่างอิสระ รวมถึงตัวผู้สมัคร ส.อบจ. เองก็ไม่จำเป็นต้องอยู่ในสังกัดของผู้สมัครนายก อบจ. เช่นเดียวกัน

โดยภายในระยะเวลาอย่างน้อย 25 วันก่อนการเลือกตั้ง ผู้อํานวยการการเลือกตั้งประจําองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจะกําหนดหน่วยเลือกตั้งที่จะพึงมีในเขตเลือกตั้ง นั่นหมายความ ในช่วงต้นเดือนมกราคม 2568 เราจะได้รู้กันว่าอำเภอที่เรามีทะเบียนบ้านอยู่นั้นมีจำนวนเขตเลือกตั้งเท่าไหร่ เขตที่เรามีภูมิลำเนาอยู่นั้นเป็นเขตที่เท่าไหร่ และสามารถเลือกผู้สมัคร ส.อบจ. คนไหนได้บ้าง

ตรวจสอบสิทธิเลือกตั้ง เขตเลือกตั้ง หน่วยเลือกตั้ง และสถานที่เลือกตั้ง อบจ. ของคุณ ที่เว็บไซต์นี้

จำให้ขึ้นใจ 1 ใบใช้เลือกนายก อบจ. และอีก 1 ใบใช้เลือก ส.อบจ.
1 กุมภาฯ กลับบ้าน เข้าคูหา กาคนที่ชอบ

อ้างอิง

• พระราชบัญญัติองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๕๖๒
• คู่มือประชาชนให้ความรู้เกี่ยวกับการเลือกตั้งท้องถิ่น โดยสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง