โครงการเยาวชนร่วมออกแบบการมีส่วนร่วมกับรัฐสภาไทยผ่านการเข้าถึงข้อมูล พื้นที่ของเยาวชน (อายุ 18-25 ปี) จาก 5 ภูมิภาคที่จะมาร่วมกันขับเคลื่อนประชาธิปไตย และส่งพลังให้ดังไกลไปถึงผู้มีอำนาจ
Open Parliament Workshop 2025 เกิดขึ้นจากความร่วมมือของศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชันและส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับสถาบันพระปกเกล้า, บริษัท วีวิซ เดโม จำกัด และบริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด พร้อมการสนับสนุนจากหลายภาคส่วนที่เชื่อในพลังของเยาวชนและความโปร่งใสของรัฐสภาไทย โดยในปีนี้ได้จัดขึ้นในรูปแบบ Road Tour ณ มหาวิทยาลัยจาก 5 ภูมิภาคทั่วประเทศไทย ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยบูรพา (ภาคตะวันออก), มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ (ภาคใต้), มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ภาคเหนือ), มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา วิทยาเขตนครปฐม (ภาคกลาง) และมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) โดยภายในงานประกอบด้วย 6 กิจกรรมหลัก ได้แก่
- 🙍🏻♀️ Ice Breaking: กิจกรรมสร้างความมีส่วนร่วมกับเยาวชนไทย
- 📚 Knowledge Brief: รัฐสภาไทยทำอะไรบ้าง?
- 👨🏻💼 Role play: จำลองบทบาท เสนอนโยบาย เพื่อแก้ไขปัญหาในสังคมไทย
- 🔎 Knowledge Brief: รัฐสภาแบบเปิด (Open Parliament) คืออะไร?
- 🎨 Redesign Session: รัฐสภาควรสื่อสารและเปิดช่องทางให้ประชาชนมีส่วนร่วมแบบไหน?
- 📨 Message from Us: ส่งเสียงเยาวชนไทยไปถึงรัฐสภา
เริ่มต้นด้วย Ice Breaking: กิจกรรมสร้างความมีส่วนร่วมกับเยาวชนไทย
กิจกรรมนี้เปิดพื้นที่ให้ผู้เข้าร่วมได้แสดงความคิดเห็น ถกเถียง และเห็นต่างอย่างเข้าใจ ผ่านคำถามที่ว่า เยาวชนไทยอยากรู้อะไรเกี่ยวกับรัฐสภา? โดยมีคำถามจากผู้เข้าร่วม อาทิ “ทำไมการเลือกนายกรัฐมนตรีต้องผ่านสว.?” หรือ “ระบบสภาไทยควรเป็นแบบไหน?”
พร้อมกับกิจกรรม Ranking แสดงความคิดเห็นทางการเมืองที่ให้ผู้เข้าร่วมตอบคำถามและแลกเปลี่ยนจุดยืน ผ่านการขยับร่างกายเพื่อแสดงความคิดเห็นว่า เห็นด้วย ไม่เห็นด้วย หรือไม่แน่ใจ ด้วยชุดคำถาม เช่น “นายกฯ และครม.ควรเข้าประชุมสภาทุกรอบเหมือน ส.ส. และส.ว. หรือไม่?” หรือ “การเมืองควรเป็นเรื่องของผู้ชายเท่านั้น?” บรรยากาศเต็มไปด้วยการแลกเปลี่ยน มองเห็นความเห็นต่าง และเริ่มตั้งคำถามว่าจะออกแบบรัฐสภาไทยอย่างไรให้ดีขึ้นกว่าเดิม
กิจกรรม Knowledge Brief: รัฐสภาไทยทำหน้าที่อะไรบ้าง?
เป็นเวทีบรรยายถึงบทบาทและการทำงานในรัฐสภา โดยสำนักส่งเสริมวิชาการรัฐสภา สถาบันพระปกเกล้าฯ ที่พาเยาวชนไปรู้จักโครงสร้าง หน้าที่ อำนาจของรัฐสภา และตัวอย่างรัฐสภาต่างประเทศ พร้อมชวนคิดว่ากฎหมายและนโยบายที่มาจากรัฐสภาส่งผลต่อชีวิตเราอย่างไร และเยาวชนเองก็กำลังจะมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง
“รัฐสภาในฐานะองค์กรตัวแทนของประชาชน เป็นกลไกสำคัญในการถ่วงดุลอำนาจในระบอบประชาธิปไตย บทบาท อำนาจ และหน้าที่ของรัฐสภาไม่เพียงแต่จำกัดอยู่ที่การออกกฎหมายเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงการตรวจสอบรัฐบาล การปกป้องสิทธิเสรีภาพของประชาชน และการสร้างเสถียรภาพในระบบการเมืองไทย” (อ.โอฬาร ถิ่นบางเตียว)
กิจกรรม Role play: จำลองบทบาท เสนอนโยบาย เพื่อแก้ไขปัญหาในสังคมไทย
เป็นกิจกรรมเพื่อระดมความคิดเห็น ผ่านการจำลองบทบาทเป็นสมาชิกรัฐสภา เพื่อออกแบบข้อเสนอหรือนโยบายภายใต้ประเด็นสำคัญ เช่น สิทธิมนุษยชน การกระจายอำนาจ ความเท่าเทียมทางเพศ ซึ่งผู้เข้าร่วมจะได้ช่วยกันระดมความคิด และนำเสนอนโยบายที่ได้จากการระดมความคิดเห็น ในการแก้ไขประเด็นปัญหาของแต่ละกลุ่ม
ตัวอย่างนโยบายที่น่าสนใจโดยผู้เข้าร่วมทั้ง 5 ภูมิภาค อาทิ แนวทางการคุ้มครองสิทธิแรงงานที่โดนละเมิด (ม.มหาสารคาม) หรือนโยบายที่ผู้เข้าร่วมตั้งต้นจากปัญหาที่พบภายในท้องถิ่นของตัวเอง เช่น การแก้ปัญหาราคาผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำ (ม.วลัยลักษณ์) ซึ่งสะท้อนถึงความตระหนักรู้ในปัญหาเชิงพื้นที่ของเยาวชน
กิจกรรมนี้นอกจากจะช่วยให้เยาวชนได้เข้าใจว่า ในฐานะสมาชิกรัฐสภาควรมีวิธีการออกนโยบายอย่างไร และประชาชนทั่วไปควรที่จะได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการออกแบบนโยบายนี้ได้อย่างไรบ้าง แล้วยังเป็นการแสดงถึงพลังของเยาวชนทั้งในฐานะผู้ได้รับผลกระทบจากปัญหา และผู้ที่ตระหนักในพลังการเปลี่ยนแปลงของตัวเอง
กิจกรรม Knowledge Brief: รัฐสภาแบบเปิด (Open Parliament) คืออะไร?
เป็นเวทีของ WeVis ที่ชวนเยาวชนมาเข้าใจถึงหลักการของ รัฐสภาแบบเปิด (Open Parliament) ที่รัฐสภาควรต้องยึดถือ 3 หลักการหลัก คือ ความโปร่งใส การมีส่วนร่วม และการรับผิดชอบ ซึ่งทั้งสามสิ่งนี้จะดำเนินการได้ผ่าน ข้อมูลแบบเปิด อาทิ ข้อมูลกิจการรัฐสภา และข้อมูลงบประมาณรัฐสภา โดยที่เยาวชนจะได้เห็นว่าข้อมูลแบบเปิดที่รัฐสภาจัดทำในปัจจุบันยังมีปัญหาอยู่มาก อาทิ รูปแบบของไฟล์เอกสารที่ไม่สะดวกต่อการนำไปวิเคราะห์โดยประชาชนทั่วไป พร้อมทดลองใช้เว็บไซต์รัฐสภาปัจจุบัน เพื่อวิเคราะห์ว่าตอบโจทย์ประชาชนผู้ใช้มากน้อยอย่างไร และในฐานะภาคประชาชน เราจะสามารถร่วมกันพัฒนารัฐสภาได้อย่างไรผ่านนวัตกรรมต่าง ๆ เช่น แนวคิด BAND-AID SOLUTION ของ WeVis ในการพัฒนาเว็บไซต์ Open Parliament เพื่อรวบรวมข้อมูลเปิดจากรัฐสภา ที่จะส่งเสริมการติดตาม และการตรวจสอบการทำงานของผู้แทนประชาชน
กิจกรรม Redesign Session: รัฐสภาควรสื่อสารและเปิดช่องทางให้ประชาชนมีส่วนร่วมแบบไหน?
หลังจากที่เยาวชนได้เข้าใจแนวคิด รัฐสภาแบบเปิด และได้ทดลองใช้เว็บไซต์รัฐสภาปัจจุบันแล้ว เยาวชนจะได้ร่วมกันระดมความคิดเห็น และออกแบบเว็บไซต์รัฐสภา ภายใต้คำถาม “เว็บไซต์รัฐสภาที่ดีควรมีฟังก์ชั่นและหน้าตาแบบไหน?” เพื่อทำให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าใจบทบาทของรัฐสภา เพิ่มการมีส่วนร่วม และใช้งานข้อมูลได้มากขึ้น โดยนำเสนอในรูปแบบ Gallery Walk ที่จะมีการเวียนชมแนวคิดของกลุ่มต่าง ๆ โดยที่จะมีตัวแทนประจำกลุ่มนำเสนอแนวทางของกลุ่มตนเอง
ตัวอย่างแนวคิดการออกแบบเว็บไซต์รัฐสภาที่น่าสนใจ เช่น การส่งเสริมให้เว็บไซต์รัฐสภามีระบบเปิดจองให้ประชาชนสามารถเข้าร่วมฟังการประชุมสภาและกมธ.ได้เพื่อความโปร่งใสของรัฐสภา (ม.มหาสารคาม) การประยุกต์ใช้ระบบ AI เพื่ออำนวยความสะดวกในการค้นหาข้อมูลในเว็บไซต์ (ม.บูรพา)
กิจกรรมในส่วนนี้ได้ส่งเสริมให้เยาวชนผู้เข้าร่วมในฐานะคนรุ่นใหม่ที่เท่าทันโลก และเทคโนโลยีได้ใช้องค์ความรู้ของตัวเองในการนำเสนอนวัตกรรมที่สร้างสรรค์ เพื่อทำให้เว็บไซต์รัฐสภาตอบโจทย์หลักการของรัฐสภาแบบเปิด (ความโปร่งใส การมีส่วนร่วม และการรับผิดชอบ)
ปิดท้ายด้วย กิจกรรม Message from Us: ส่งเสียงเยาวชนไทยไปถึงรัฐสภา
เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมได้เขียนโปสการ์ดส่งถึงสมาชิกรัฐสภา ในหัวข้อ “ส่งเสียงเยาวชนไทยไปถึงรัฐสภา” เพื่อบอกข้อเสนอแนะ ปัญหาที่อยากให้มีการแก้ไข หรือสิ่งที่อยากให้สภารับฟัง
เยาวชนผู้เข้าร่วมได้อะไรไปบ้างจาก Open Parliament Workshop 2025?
- ได้รู้ ว่าการเมืองไม่ใช่เรื่องของคนบางกลุ่ม แต่เราก็มีสิทธิ์กำหนดทิศทางของประเทศได้
- ได้ลอง สวมบทบาทนักการเมือง และเสนอไอเดียที่สะท้อนปัญหาจากชีวิตจริง
- ได้เห็น ว่าข้อมูลและเทคโนโลยีสามารถเป็นเครื่องมือเปลี่ยนแปลงสังคมได้
- ได้รู้สึก ว่าเสียงของเรามีค่า มีคนรับฟัง และสามารถไปไกลถึงรัฐสภาได้
